3 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Tego dnia na całym świecie odbywają się uroczystości, których celem jest rozwijanie świadomości społecznej na temat praw osób z niepełnospranwoścami i działań na rzecz pełnej realizacji tych praw.
Warto pamiętać, że w 2012 r. Polska ratyfikowała Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych. Jej przesłanie – pełne, aktywne uczestnictwo osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach ludzkiej aktywności, na równi z innymi osobami - powinno być przypomniane szczególnie w tym dniu.
Jednym z bardzo ważnych obszarów kształtowania świadomości na temat inkluzji, włączania i właściwej komunikacji jest język, który łączy, nie wyklucza, nie etykietuje i nie sprawia, że czujemy się gorsi, a nasze poczucie wartości jest niższe. Dzięki językowi można dostrzegać różnorodność i włączać każdą osobę w komunikację. To język szacunku i często także pokory wobec życia.
Język kształtuje naszą rzeczywistość. To w jaki sposób patrzymy na świat i otaczających nas ludzi zależy od słów, jakimi się posługujemy. Słowa potrafią sprawić radość, pocieszyć, zachwycić, ale również obrazić lub skrzywdzić. Nie zawsze są to celowe działania. Czasami w sposób nieświadomy używamy pewnych sformułowań, gdyż jesteśmy do nich przyzwyczajeni i nie dostrzegamy w ich stosowaniu niczego niestosownego. Tkwią w nas tak głęboko, iż nie zwracamy już na nie uwagi, choć często bywają dyskryminujące lub poniżające. Stąd też powinniśmy dbać o to, aby język, którym się posługujemy był w jak najwyższym stopniu inkluzywny.
Co właściwie oznacza to stwierdzenie? Czym jest język inkluzywny?
Nie ma jednej definicji takiego języka ani ściśle określonych standardów jego stosowania. Są pewne kierunki, które pomagają jego określaniu. Na pewno jest to język, którego powinno się używać, aby nie dyskryminować, nie naznaczać i nie wykluczać nikogo. Taki język powinien być włączający, równościowy, wolny od wszelkich uprzedzeń, stereotypów i aluzji. To język efektywnej komunikacji bez barier i różnicowania.
Język inkluzywny wskazuje na poprawne sformułowania odnoszące się do osób z niepełnosprawnościami.
Gdy mówimy bądź piszemy o osobach z niepełnosprawnościami, zwracajmy się właśnie w ten sposób – osoby z niepełnosprawnościami (osoba z niepełnosprawnością ruchową, osoba z niepełnosprawnością intelektualną) zamiast osoby niepełnosprawne. Ważne jest, aby podkreślać indywidualność, a nie stan fizyczny.
Przykłady języka inkluzywnego w kontekście osób z niepełnosprawnościami:
Zamiast niewidomi – osoby z niewidome;
Zamiast dyslektyk- osoba z dysleksją;
Zamiast niesłyszący- osoby z dysfunkcją słuchu;
zamiast cierpieć na – osoba z … (np. osoba z epilepsją);
zamiast autystyk – osoba z autyzmem;
zamiast osoba psychicznie chora – osoba z doświadczeniem choroby psychicznej, osoba z doświadczeniem zaburzeń zdrowia psychicznego, osoba po doświadczeniu kryzysu psychicznego;
zamiast osoba skazana na wózek inwalidzki – osoba korzystająca z wózka;
uchodźca- osoba z doświadczeniem uchodźctwa.
Bardzo często w przestrzeni publicznej, w środkach komunikacji publicznej spotykamy się z osobami z niepełnosprawnościami. Nie zawsze wiemy w jaki sposób zachować się w ich obecności.
Bardzo często zastanawiamy się, jak zareagować na widok osoby niewidomej na ulicy, czy można pomagać osobie na wózku, jak pomóc komuś, kto nie radzi sobie z poruszaniem się koleją czy też komunikacją miejską.
Mamy bariery w głowach, nie mamy wiedzy na temat tego, jak się zachować. Fundacja Integracja we współpracy z przewoźnikami kolei chce pokazać, że osoby z niepełnosprawnością nie są przybyszami z innej planety i nie funkcjonują jakoś specjalnie inaczej.
Efektem współpracy jest poradnik „Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością”. Broszura jest zbiorem ilustracji, które przedstawiają m.in. sceny z życia codziennego osób z różnymi niepełnosprawnościami w czasie podróży pociągiem. W poradniku zawarte są wskazówki i porady dotyczące mile widzianych zachowań w kontakcie z niewidomymi pasażerami czy osobami poruszającymi się na wózku inwalidzkim.
Broszura dostępna jest bezpłatnie na stronie fundacji i każdy może z niej skorzystać pobierając na swój komputer. Publikacja dostępna jest pod linkiem: https://www.intercity.pl/pl/skp/ oraz w Centrach Obsługi Klienta w całym kraju.
Ulotkę pobierzesz także TUTAJ
Pamiętajmy, że język inkluzywny to także na przykład inkluzywny komunikat to komunikat zrozumiały dla osób, do których jest kierowany. To, że przekażemy jakąś informację, nie oznacza automatycznie, że zostanie ona zrozumiana.
Im bardziej zrozumiały tekst, tym bardziej dostępny i włączający, czyli inkluzywny. Im bardziej niezrozumiały, tym bardziej niedostępny i wykluczający.
To, co może nam pomóc w przygotowaniu zrozumiałego komunikatu, to zastosowanie standardów prostego języka albo tekstu łatwego do czytania i rozumienia (ETR).
Prosty język i ETR to nie to samo. Często – błędnie – utożsamia się je ze sobą. Zarówno prosty język, jak i ETR ułatwiają rozumienie treści. Różnią się jednak grupami odbiorców_czyń oraz zasadami tworzenia i używania.
Prosty język
To styl komunikacyjny, który ułatwia dostęp do informacji, ich zrozumienie i działanie na ich podstawie. Ma swoje odpowiedniki w innych językach, np. w angielskim to „plain language”.
Teksty w prostym języku są kierowane do szerokiego grona odbiorców_czyń, czyli osób przeciętnych w sensie statystycznym.
Stosowanie prostego języka jest szczególnie ważne w komunikatach, instrukcjach, pismach urzędowych i regulaminach. Powoli zmienia się praktyka, zgodnie z którą urzędowe pismo czy umowa muszą być skomplikowane i trudne w odbiorze. Nadrzędnym celem coraz większej liczby instytucji staje się to, żeby treść była przede wszystkim zrozumiała.
Prosty język opiera się na regułach, znanych powszechnie, ale ułożonych w pewien standard. Nie ma żadnego „certyfikatu” prostego języka ani instytucji, która ustalałaby odgórnie, jak go stosować. Są jednak zasady, które pomagają tworzyć teksty w prostym języku. To niektóre z nich:
1. Strukturyzuj tekst: wprowadź akapity i nagłówki.
2. Stosuj proste zdania: jedna myśl – jedno zdanie.
3. Używaj wyrazów powszechnie zrozumiałych.
4. Jeśli musisz zastosować trudny termin, wyjaśnij jego znaczenie.
5. Unikaj strony biernej („zostało przygotowane”) i imiesłowów („przygotowując”).
6. Zwracaj się bezpośrednio do odbiorcy_czyni.
7. Unikaj tonu podniosłego, „z góry”11
Są to ogólne zasady. Do poszczególnych tekstów, np. decyzji administracyjnych, można wprowadzać dodatkowe reguły, które zwiększą ich zrozumiałość. Możesz sprawdzić poziom złożoności swojego tekstu, na przykład na https://jasnopis.pl/ albo https://logios.dev/.
Tekst ETR to tekst przygotowany w bardzo uproszczonej formie, z ilustracjami. „ETR” to skrót od angielskiego sformułowania „easy to read”. W języku polskim używamy określenia „tekst łatwy do czytania i rozumienia”, natomiast sam skrót nie ma polskiego odpowiednika.
ETR tworzy się na podstawie ściśle określonych zasad, które opracowała organizacja Inclusion Europe. Możemy określać tekst jako ETR tylko po spełnieniu tych zasad. Teksty ETR są bardzo włączającą formą komunikacji i narzędziem przeciwdziałania wykluczeniu. Tworzy się je głównie z myślą o osobach:
• z niepełnosprawnością intelektualną,
• w spektrum autyzmu,
• które mają trudności z rozumieniem tekstu, np. z powodu choroby,
• starszych,
• dla których język polski nie jest pierwszym językiem, w tym osobach Głuchych.
Z uwagi na prostą, przystępną formę teksty ETR sprawdzą się w komunikacji właściwie
z każdą osobą i grupą, dla której ważne jest szybkie uzyskanie zrozumiałej informacji.
- programu zajęć,
- przykładowych wpisów do dziennika,
- przykładowych ćwiczeń,
- oceny efektywności,
- gotowych zadań.
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
- programu zajęć,
- przykładowych wpisów do dziennika,
- przykładowych ćwiczeń,
- oceny efektywności,
- gotowych zadań.
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz