Specjalni

Siła odwróconych komunikatów

Czasami problem nie leży w tym, co mówimy do rodziców i odwrotnie rodzice do nauczycieli, ale jak to mówimy. Sposób komunikacji może zbudować most porozumienia albo wzmocnić mur niezrozumienia. Dlatego tak ważne jest, aby nasze słowa były spokojne, empatyczne i formułowane w sposób, który nie rani, a zachęca do współpracy.

Odwracanie komunikatów polega na przekazaniu tej samej treści, ale w sposób pozytywny, z szacunkiem i troską o relacje. Taka forma dialogu pomaga uniknąć nieporozumień i niepotrzebnych napięć.

Przykłady odwróconych komunikatów:

Zamiast:

„Pani syn nigdy nie wykonuje niezbędnych zadań w domu, a przecież to pani obowiązek go przypilnować.”

Odwrócony komunikat:

„Widzę, że z odrabianiem zadań są trudności. Może razem zastanowimy się, jak można mu pomóc, by było to łatwiejsze?”

Zamiast:

„Dlaczego nie przyszli państwo na ostatnie zebranie? To przecież ważne!”

Odwrócony komunikat:

„Brakowało mi państwa na ostatnim zebraniu. Może uda się znaleźć inny sposób, żeby porozmawiać o ważnych sprawach dotyczących dziecka?”

Zamiast:

„Nie ma pani zaangażowania w sprawy klasy, a to wpływa na inne dzieci.”

Odwrócony komunikat:

„Doceniam, jak wiele robi pani dla swojego dziecka. Jeśli kiedykolwiek będzie potrzebna dodatkowa pomoc w klasie, proszę dać znać – każde wsparcie jest dla nas ważne.”

Zamiast:

„Proszę coś z tym zrobić, bo córka ciągle przeszkadza na lekcjach!

Odwrócony komunikat:

„Córka ma w sobie mnóstwo energii, co czasem trudno opanować w czasie lekcji. Może wspólnie wymyślimy sposób, jak pomóc jej skoncentrować się na zajęciach?”

Zamiast:

„Nie wiem, czy państwo kontrolują, ile wasze dziecko spędza czasu przed ekranem.”

Odwrócony komunikat:

„Wielu uczniów spędza dużo czasu przed ekranem, co bywa wyzwaniem dla nas wszystkich. Może razem pomyślimy nad dobrym rozwiązaniem dla państwa dziecka?”

Zamiast:

„Państwa dziecko nie radzi sobie w grupie i często przeszkadza.”

Powiedz:

„Zauważamy, że w grupie bywa trudno znaleźć miejsce na spokojną pracę. Zastanówmy się razem, jak możemy pomóc w budowaniu lepszych relacji z rówieśnikami.”

Zamiast:

„Muszą Państwo więcej pracować z dzieckiem w domu.”

Powiedz:

„Chciałabym zaproponować kilka prostych ćwiczeń, które możemy omówić. Jak możemy je wspólnie dopasować do codziennych możliwości?”

Zamiast:

„Państwa dziecko nie osiąga postępów.”

Powiedz:

„Widzę, że niektóre zadania są dużym wyzwaniem. Skupmy się na małych krokach – chętnie pomogę w wypracowaniu takiego planu.”

Zamiast:

„Nie może Pani tak reagować, bo to szkodzi dziecku.”

Powiedz:

„Rozumiem, że to trudna sytuacja. Może porozmawiamy o tym, co działa u innych rodziców w podobnych okolicznościach? Wspólnie znajdziemy dobre rozwiązanie.”

Zamiast:
„Wydaje się, że ignorują Państwo nasze zalecenia.”
Powiedz:
„Czy nasze wcześniejsze sugestie były dla Państwa zrozumiałe? Może coś było niejasne lub trudne do zrealizowania? Chętnie wyjaśnię lub zaproponuję inne opcje.

Dlaczego to ważne?

Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami są często wrażliwi na sposób, w jaki się z nimi rozmawia – każde słowo ma znaczenie. Używanie odwróconych komunikatów:

Buduje zaufanie – rodzice czują, że nauczyciel jest po ich stronie.
Buduje partnerstwo: Podkreślają wspólne cele i zapraszają do współpracy.
Minimalizuje konflikt – nawet w trudnych sytuacjach rozmowa pozostaje rzeczowa i konstruktywna.
Wzmacnia relacje: Rodzice czują się szanowani i wysłuchani, co sprzyja otwartości.
Daje nadzieję – zamiast skupiać się na problemach, pokazuje drogę do ich rozwiązania.
Nie obwinia: Zamiast wskazywać winnych, koncentrują się na rozwiązaniu problemu.

Dokładnie te same zasady warto wdrożyć ze strony rodziców, którzy kierują swoje sugestie, czasami pretensje w stronę nauczycieli.

Kilka przykładów odwróconych komunikatów rodziców do nauczycieli i specjalistów. „Odwrócone” oznacza tutaj formę komunikacji, w której rodzice zamiast krytykować, formułują swoje uwagi w sposób wspierający i otwierający dialog:

Zamiast: „Moje dziecko nie dostaje wystarczającego wsparcia w szkole.”

Odwrócony komunikat:

„Zastanawiam się, w jaki sposób możemy wspólnie zadbać o lepsze wsparcie dla mojego dziecka. Jak mogę pomóc w zrozumieniu jego potrzeb, aby było mu łatwiej w klasie?”

Zamiast: „Nie zgadzam się z Państwa podejściem do zachowania mojego dziecka.”

Odwrócony komunikat:

„Widzę, że staracie się zrozumieć zachowania mojego dziecka. Może moglibyśmy porozmawiać o tym, co działa w domu, i wspólnie znaleźć najlepsze rozwiązania na podobne sytuacje w szkole?”

Zamiast: „Dlaczego moje dziecko nie jest dostosowane do zajęć jak inne dzieci?”

Odwrócony komunikat:„Czy możemy omówić, jakie konkretne modyfikacje programu mogą pomóc mojemu dziecku w pełnym uczestnictwie w zajęciach? Z przyjemnością podzielę się moimi doświadczeniami.”

Zamiast: „Macie Państwo za mało empatii dla mojego dziecka.”

Odwrócony komunikat:

„Doceniam, że rozmawiacie Państwo z moim dzieckiem i staracie się budować z nim relację. Może warto spróbować kilku strategii, które w naszym przypadku pomagają budować jego zaufanie?”

Zamiast: „Nie radzicie sobie z zarządzaniem emocjami mojego dziecka.”

Odwrócony komunikat:

„Emocje mojego dziecka mogą być trudne do zrozumienia – wiem, że to niełatwe. Chciałbym podzielić się z Państwem kilkoma metodami, które pomogły nam w domu, i porozmawiać, jak możemy je zastosować w szkole.”

Takie komunikaty budują relację opartą na współpracy i pozytywnym dialogu, co sprzyja lepszemu wsparciu dziecka.

Wspieranie rodziców, w tym w szczególności dzieci z niepełnosprawnościami to nie tylko nasz obowiązek jako nauczycieli, ale także sposób na budowanie lepszego, bardziej wrażliwego społeczeństwa. Nie zawsze jest to łatwe, bo wymaga od nas cierpliwości, empatii i umiejętności spojrzenia poza własne przekonania. Jednak każdy krok w kierunku zrozumienia jest krokiem w stronę tworzenia szkoły, w której każdy – zarówno uczeń, jak i rodzic – czuje się akceptowany i ważny.

Ćwiczenie dla nauczycieli i rodziców

Spróbuj zapisać kilka trudnych komunikatów, które musiałeś kiedyś przekazać rodzicom. Następnie przekształć je w odwrócone wersje, skupiając się na empatii i poszukiwaniu rozwiązań. Pamiętaj – słowa mają moc wspierania! 💬