Specjalni

Dla ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego dyrektor szkoły powołuje zespół, który opracowuje dokumentację, ustala zintegrowane działania między nauczycielami, specjalistami i rodzicami, ale także dokonuje oceny efektywności realizowanego programu.

Pierwszym dokumentem, który opracowuje zespół jest WOPFU, a następnie IPET.

Jakie są cele zespołów IPET i WOPFU?

Głównym celem działań zespołów jest wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia z kształceniem specjalnym. Dzięki regularnej współpracy i aktualizacji planu edukacyjno-terapeutycznego, nauczyciele i specjaliści mogą:

skutecznie reagować na zmieniające się potrzeby ucznia,
dostosować metody nauczania, ale także sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności do jego indywidualnych możliwości,
wspierać rozwój kompetencji społecznych i emocjonalnych,
minimalizować trudności edukacyjne poprzez odpowiednie wsparcie terapeutyczne.

Współpraca z rodzicami i uczniem

Kluczowym aspektem skuteczności działań zespołów ds. IPET i WOPFU jest ścisła współpraca z rodzicami i samym uczniem. Rodzice są nie tylko informowani o postępach dziecka, ale również aktywnie uczestniczą w planowaniu jego edukacji. Często to właśnie rodzice dostarczają cennych informacji na temat trudności i osiągnięć dziecka, co pozwala na lepsze dostosowanie działań szkolnych. Warto pamiętać, że sam uczeń również ma prawo do udziału w tworzeniu swojego programu, zwłaszcza w starszych klasach, gdzie jego zdanie może być istotnym elementem budowania wsparcia.

Jak opracować WOPFU?

Wielospecjalistyczną ocenę funkcjonowania ucznia opracowuje co najmniej dwa razy w roku szkolnym zespół nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z danym uczniem.

Dokonując WOPFU zespół uwzględnia w szczególności:

indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia ucznia;
zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli wspomagających, specjalistów lub pomocy nauczyciela, w zależności od potrzeb;
przyczyny niepowodzeń edukacyjnych bądź trudności w funkcjonowaniu ucznia, w tym bariery i ograniczenia utrudniające to funkcjonowanie i uczestnictwo w życiu szkolnym;
w przypadku ucznia realizującego wybrane zajęcia w grupie liczącej do 5 uczniów określa także napotykane trudności w zakresie włączenia ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z klasą oraz efekty działań podejmowanych w celu przezwyciężenia tych trudności.

Dokonując WOPFU zespół uwzględnia również ocenę efektywności realizowanego IPET-u.

W pracach zespołu mają prawo uczestniczyć rodzice lub pełnoletni uczeń. O terminie każdego spotkania powiadamia ich dyrektor w sposób przyjęty w danej szkole.

W razie potrzeby WOPFU dokonuje się we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną, a także - za zgodą rodziców ucznia- z innymi podmiotami działającymi na rzecz dziecka.

Kopia oceny poziomu funkcjonowania ucznia przekazywana jest przez szkołę rodzicom lub pełnoletniemu uczniowi.

Przykładowe WOPFU dostępne TUTAJ

WOPFU dla przedszkolaka TUTAJ

Jak opracować IPET?

Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny opracowujemy dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego otrzymują uczniowie:

niesłyszący,
słabosłyszący,
niewidomi,
słabowidzący,
z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją,
z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym,
z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera,
z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
z niedostosowaniem społecznym,
zagrożeni niedostosowaniem społecznym

(§ 1 ust. 1-3 rozporządzenia MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym).

Program opracowuje zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści, prowadzący zajęcia z uczniem, a w przypadku ośrodków, także wychowawcy grup wychowawczych prowadzący zajęcia z wychowankiem w tym ośrodku.
Zespół opracowuje program po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając diagnozę i wnioski sformułowane na jej podstawie oraz zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną.
Program opracowuje się na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny. Program opracowuje się w terminie:

- do dnia 30 września roku szkolnego, w którym uczeń rozpoczyna od początku roku szkolnego realizowanie wychowania przedszkolnego albo kształcenie odpowiednio w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku,

- 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

Pracę zespołu koordynuje odpowiednio wychowawca oddziału lub wychowawca grupy wychowawczej, do której uczęszcza uczeń, albo nauczyciel lub specjalista, prowadzący zajęcia z uczniem, wyznaczony przez dyrektora przedszkola, szkoły lub ośrodka, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną – przez osobę kierującą inną formą wychowania przedszkolnego.
Spotkania zespołu odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku szkolnym.

W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć:

na wniosek dyrektora przedszkola, szkoły lub ośrodka, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną – na wniosek osoby kierującej inną formą wychowania przedszkolnego – przedstawiciela,
na wniosek lub za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia – inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista.

Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę efektywności programu oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu. Okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną, a także – za zgodą rodziców ucznia – z innymi podmiotami.

☝Pamiętajmy, że IPET ma służyć uczniom, rodzicom i nauczycielom i powinien być dokumentem żywym, edytowalnym i co pewien czas aktualizowanym.

☝Powinien zawierać konkretne wskazówki i propozycje ćwiczeń, działań i aktywności do pracy z uczniem.

☝Rodzice otrzymują kopię programu.

☝IPET aktualizujemy w miarę potrzeb, kiedy zajdzie potrzeba zmiany danych osobowych, danych opracowujących IPET i zmian dotyczących pracy z uczniem, które są wynikiem np. oceny efektywności tego programu.

Co zawiera IPET?

WZÓR-szablon IPETU, WOPFU I INNYCH DOKUMENTÓW ZAKUPISZ TUTAJ

Czy IPET należy modyfikować?

Modyfikacji IPET dokonuje się w miarę potrzeb, na przykład gdy:

nastąpią zmiany w przydziale nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem
w sytuacji konieczności zmian zaplanowanych dostosowań wymagań edukacyjnych
kiedy zaistnieje potrzeba zmian w zakresie prowadzonych z uczniem zajęć PPP i zajęć rewalidacyjnych
chcemy wdrożyć rekomendacje wynikające z ewaluacji IPET i WOPFU
na prośbę rodziców będzie trzeba zmienić lub uzupełnić przykłady zintegrowanych działań między nauczycielami, specjalistami i rodzicami
zespół stwierdzi, że należy wdrożyć na wybranych lekcjach, indywidualne zajęcia z uczniem

O modyfikacji IPETu decyduje zespół. Warto dokonać tego za pomocą dodatkowego arkusza, który będzie uzupełnieniem IPET lub nanieść zmiany w IPECIE. Sposób warto ustalić w porozumieniu z RP w danej szkole. Warto robić to w ten sam sposób.

Rozporządzenie nie precyzuje jaka ma być forma modyfikacji i w jakich sytuacjach.

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2020 r. poz. 1309) – § 6 ust. 9, ust. 10.