Specjalni

Współczesna szkoła stawia przed nauczycielami ogromne wyzwania – szczególnie wtedy, gdy w klasie pojawia się uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Coraz częściej towarzyszą nam dzieci z trudnościami w uczeniu się, zaburzeniami koncentracji, mowy, z niepełnosprawnością intelektualną, w spektrum autyzmu, z niepełnosprawnością ruchową, wzrokową itd.

Każde z nich wymaga innego podejścia i indywidualnych metod wsparcia. Jednym z najważniejszych narzędzi w pracy szkoły są zajęcia rewalidacyjne, które – jeśli są prowadzone świadomie i efektywnie – realnie wpływają na rozwój i dobrostan dziecka.

Na czym polegają zajęcia rewalidacyjne?

Zajęcia rewalidacyjne to specjalistyczne działania wspierające rozwój uczniów ze SPE, organizowane na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Ich głównym celem jest wyrównywanie deficytów rozwojowych, wzmacnianie mocnych stron dziecka i przygotowanie go do jak najbardziej samodzielnego funkcjonowania w środowisku szkolnym i społecznym.

Co ważne, rewalidacja nie jest „dodatkową lekcją”, ale procesem terapeutyczno-edukacyjnym, który musi być dostosowany do indywidualnych potrzeb, możliwości i zainteresowań ucznia. To właśnie tutaj nauczyciel ma przestrzeń, aby pracować w sposób bardziej elastyczny niż na lekcji – poprzez gry, zabawy, aktywności sensoryczne, ruchowe i zadania angażujące emocje.

Dlaczego efektywność jest tak istotna?

Dobrze zaplanowane zajęcia rewalidacyjne mogą zapobiegać narastaniu trudności szkolnych oraz budować poczucie własnej wartości dziecka. W klasach 1–3 fundamentem jest nie tylko rozwijanie umiejętności szkolnych, takich jak czytanie, pisanie czy liczenie, ale również wspieranie sfery emocjonalno-społecznej i motywacyjnej. Przygotowanie ucznia do rozwijania technik szkolnych, poprzez niwelowanie trudności, zaburzeń i wzmacnianie mocnych stron. To właśnie te elementy decydują o tym, czy dziecko będzie chciało się uczyć, czy będzie wierzyć w swoje możliwości i czy poradzi sobie w grupie rówieśniczej.

Brak odpowiednio prowadzonych zajęć może skutkować pogłębianiem się trudności, wycofaniem dziecka, a nawet niechęcią do szkoły. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyciele i specjaliści prowadzący rewalidację mieli jasny plan pracy, dobrze dobrane metody oraz rzetelnie opracowane programy.

Na co zwrócić uwagę, planując zajęcia?

Diagnoza i indywidualizacja
Każde zajęcia powinny opierać się na aktualnych potrzebach ucznia – wynikających z diagnozy w poradni, obserwacji nauczyciela i rozmów z rodzicami. To pozwala stworzyć indywidualny lub grupowy program rewalidacji, który będzie trafnie odpowiadał na deficyty, ale też rozwijał mocne strony dziecka.
Różnorodność form i metod
Gry ruchowe, ćwiczenia sensoryczne, treningi funkcji poznawczych, elementy TUS (Treningu Umiejętności Społecznych), techniki relaksacyjne – im bardziej różnorodne będą zajęcia, tym lepiej będą angażować dziecko i wspierać jego rozwój na wielu płaszczyznach.
Wzmacnianie mocnych stron
Kluczowe jest nie tylko „naprawianie”/ usprawnianie trudności, ale także budowanie na zasobach ucznia. Dzieci ze SPE często mają wyjątkowe zdolności – np. pamięć wzrokową, kreatywność czy talent muzyczny. Warto je wykorzystywać, aby wzmacniać motywację do nauki.
Stała współpraca z nauczycielami i rodzicami
Rewalidacja nie może być „oderwana” od codziennego życia ucznia. Efektywne zajęcia wymagają współpracy z wychowawcą, nauczycielami przedmiotów oraz rodzicami – tak, by wzmocnienia i strategie wypracowane na zajęciach były stosowane także w klasie i w domu.

W jakich obszarach można i warto prowadzić rewalidację?

W klasach 1–3 szczególną uwagę zwracamy na:

rozwijanie funkcji poznawczych – pamięci, uwagi, spostrzegawczości, myślenia przyczynowo-skutkowego itd.,
rozwijanie funkcji językowych i komunikacyjnych – rozumienia mowy, budowania wypowiedzi, rozwijania słownictwa,
usprawnianie motoryki małej i dużej – ćwiczenia grafomotoryczne, koordynacja wzrokowo-ruchowa, orientacja w przestrzeni,
wspieranie emocji i motywacji – ćwiczenia radzenia sobie z napięciem, budowanie odporności psychicznej,
kształtowanie umiejętności społecznych – współpraca w grupie, rozwiązywanie konfliktów, komunikacja.

Więcej o zajęciach rewalidacyjnych dowiesz się TUTAJ

Opracowałyśmy nową publikację dla nauczycieli, która ułatwi przygotowanie się

do takich zajęć i prowadzić je w sposób aktywizujący.

Nasza publikacja – praktyczne wsparcie dla nauczycieli

Z myślą o pedagogach, którzy na co dzień prowadzą zajęcia rewalidacyjne, stworzyliśmy publikację z gotowymi programami i zestawami ćwiczeń dla uczniów klas 1–3 ze SPE. To praktyczne narzędzie, które pomoże:

opracować indywidualny program rewalidacji,
zaplanować roczny cykl zajęć,
korzystać z gotowych kart pracy, gier i zabaw wspierających rozwój dziecka,
dostosować działania do różnych niepełnosprawności i poziomów funkcjonowania uczniów.

Dzięki niej zaoszczędzisz czas, a Twoje zajęcia staną się bardziej atrakcyjne i skuteczne – zarówno dla Ciebie, jak i Twoich uczniów.

Do publikacji z programami, ocenami efektywności i wpisami do dziennika jako bonus dodajemy karty pracy.

Chcesz dowiedzieć się więcej i pobrać fragment publikacji? Zobacz TUTAJ

Wkrótce dostępna będzie także nowa publikacja dla klas 4-8.

BONUS

Polecamy szkolenia, programy i materiały, które opracowałyśmy jako wzór. Kupisz TUTAJ

Teczkę - zajęcia rewalidacyjne w szkole ponadpodstawowej kupisz TUTAJ

Jeśli potrzebujesz wsparcia w przygotowaniu opisu i analizy na 4 strony, to skorzystaj z naszych materiałów.

Przykładowy opis i analizę na 4 strony do edycji kupisz tutaj

Jeśli chcesz poznać podstawie aplikacje z wykorzystaniem AI, skorzystaj z naszego szkolenia oraz materiałów. KUPISZ JE TUTAJ

PRZYKŁADOWE PYTANIA I PROBLEMY NA EGZAMIN TUTAJ

Pytania na rozmowę kwalifikacyjną na stopień nauczyciela współorganizującego na stopień nauczyciela dyplomowanego TUTAJ

Polecamy naszą nowość

KOMPLEKSOWA POMOC W PRACY Z UCZNIEM Z UMIARKOWANĄ I ZNACZNĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

Ale to nie wszystko, mamy dla Was coś specjalnego!!! Fachowo przygotowane materiały i dokumentację dla każdego nauczyciela na ścieżce rozwoju zawodowego.