Specjalni

Zbliża się ŚWIATOWY DZIEŃ ZESPOŁU DOWNA wielu szkołach organizuje się dla uczniów aktywności, które mają na celu nie tylko wzbogacenie wiedzy na temat zespołu Downa, ale przede wszystkim integrację z tymi dziećmi i kształtowanie szacunku oraz tolerancji wobec niepełnosprawności. To również okazja do przypominania, jak ważne jest dbanie o równe szanse w społeczeństwie przy zachowaniu różnorodności.

Symbolem tego dnia stały się kolorowe skarpetki, które mają odzwierciedlać to, że wszyscy jesteśmy różni, a jednak tacy sami.

Warto zatem ten kolorowy dzień wykorzystać do rozwijania świadomości społecznej na temat funkcjonowania osób z zespołem Downa.

Czym jest zespół Downa?

Zespół wad wrodzonych, który powodowany jest nieprawidłową liczbą chromosomów.
Osoby z zespołem Downa w przewadze dotknięte są niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekim, umiarkowanym, znacznym, czasami nawet głębokim, ale są też osoby w normie intelektualnej.
Odznaczają się cechami dysmorfii (zmianami w wyglądzie m.in. mały nos, mała żuchwa, pojedyncza bruzda dłoniowa, duży język, hipoplazja (nieprawidłowy rozwój) zębów, deformacje w obrębie palców, krótka szyja, nisko osadzone małżowiny uszne, niski wzrost,
Charakterystycznym objawem zespołu Downa jest fałda nad powiekami.
Bardzo często występują choroby współtowarzyszące.
Na ogół to bardzo ciepłe, zabawne, serdeczne, empatyczne i przyjazne osoby.
Widoczne i utrudniające komunikowanie się, różnice w anatomicznej budowie jamy ustnej, niedosłuch, niskie napięcie mięśniowe utrudniają nabywania kompetencji językowych.

Jak funkcjonują uczniowie z zespołem Downa w szkole?

Każdy z nich jest inny i mają różnorodne temperamenty.
Cechuje ich najczęściej mniejsza sprawność ruchowa i manualna.
Są chętne do nawiązywania bliskich relacji, szybko przywiązują się do przyjaznych sobie osób.
Nadmierne zainteresowanie innymi osobami, czasami zbyt duża potrzeba bycia w bezpośredniej relacji z rówieśnikami, w starszych klasach może być powodem kłopotów i nieporozumień rówieśniczych.
Są radosne i miłe, mają niezwykle pogodną i uczuciową naturę.
Mają niższe możliwości poznawcze i intelektualne, dlatego materiał dydaktyczny musi być indywidualnie dostosowany do ich potrzeb.
Najczęściej występuje opóźniony rozwój mowy i trudności z rozumieniem mowy.
Widoczny spowolniony rozwój fizyczny, umysłowy i motoryczny.
W młodszym wieku potrzebują pomocy przy podstawowych czynnościach higienicznych i samoobsługowych.
Występują czasami zachowania nieprzewidywalne i niepożądane, szczególnie w przypadku dzieci z głębszą niepełnosprawnością intelektualną.
Charakteryzuje ich niska koncentracja na zadaniu, szybka męczliwość, stąd potrzeba częstego przekierowywania aktywności i uwagi.
Różnice w anatomicznej budowie jamy ustnej, niedosłuch, niskie napięcie mięśniowe nie ułatwiają nabywania kompetencji językowych.
Ich mocnymi stronami są spostrzegawczość, chęć współpracy i naśladowania zachowań i czynności.
Czasami widoczne są sensoryzmy, autostymulacje i rutyny.
U niektórych uczniów pojawiają się trudności w kontaktach społecznych, których przyczyną jest zbytnia bezpośredniość i potrzeba bliskiego kontaktu.

Wiele dla popularyzowania świata osób z zespołem Downa zrobił Przemek Kossakowski w swoich programach Down The Road.

Miałam okazję przeprowadzić z Przemkiem wywiad, który polecam obejrzeć TUTAJ

Jak pracować z uczniem z zespołem Downa?

W pracy z uczniami z ZD obowiązuje zasada całkowitej indywidualizacji.
Należy dzielić zadania na etapy.
Konieczna jest wizualizacja nowych zagadnień.
Stosujmy proste i krótkie komunikaty.
Obowiązuje zasada poglądowości i odwoływania się do znanych sytuacji z życia.
Istnieje duża potrzeba wsparcia przy zadaniach manualnych i w zakresie motoryki małej.
Mają trudności z wyobrażeniami i abstrahowaniem zatem potrzebna jest praca na materiale konkretnym.
Należy unikać nadmiaru bodźców.
Ograniczać nadmierne wrażania.
Tempo pracy dopasować do możliwości ucznia, często bardzo wolno wykonują zadania.
Należy stwarzać uczniom warunki do poznania wielozmysłowego.
Raczej rozpoczynać pracę na dużych przedmiotach, obiektach i płaszczyznach, dopiero później przechodzić do mniejszych elementów.
Zadania opieramy i treści zasadnicze, rzadziej o szczegóły.
Częste przekierowywanie i zmienność aktywności, by utrzymać uwagę i koncentrację ucznia.
Warto wdrożyć wzmocnienia pozytywne motywujące do wykonywania zadania.
Warto wdrożyć TUS- Trening Umiejętności Społecznych.
U niektórych uczniów będzie potrzeba włączenia zajęć dotyczących niwelowania zaburzeń sensorycznych.
Praca nad właściwym napięciem mięśniowym.
Na każdej lekcji stymulować do rozmowy, wypowiedzi i rozwijania słownictwa.

Warto zatem wykorzystać ten kolorowy dzień do usprawniania zaburzonych funkcji. My przygotowałyśmy kilka ćwiczeń, które z powodzeniem można zaproponować dzieciom na zajęciach rewalidacyjnych, logopedii, czy podczas zorganizowanych integracyjnych zabaw.

Przykłady zabaw skarpetowych:

- segregowanie skarpetek i dobieranie w pary,

- zwijanie skarpetek w rulonik lub rolkę,

- przypinanie skarpetek na suszarce,

- wykonywanie elementów dekoracyjnych ze skarpetek, np. stonoga lub kolorowy wąż,

- ubieranie dwóch różnych skarpetek, a następnie szukanie pary i taniec kolorowych skarpetek,

- przy okazji utrwalanie orientacji w przestrzeni, lewej i prawej strony,

- chodzenie w skarpetkach po wyznaczonych trasach, labiryntach i w określonych kierunkach,

- warto także podnieść temat tolerancji, współpracy, wzajemnego wsparcia i empatii,

- można wykonać słoiki mocy, wsparcia i empatii,

- w starszych klasach warto wykonać lapbooki lub plakaty na temat integracji.

INNE PROPOZYCJE ZABAW, ĆWICZEŃ I AKTYWNOŚCI ZNAJDZIECIE TUTAJ