Specjalni

Czy zastanawialiście się kiedyś nad tym, jakie są rzeczywiste możliwości osób niepełnosprawnych intelektualnie? Jakie mają potrzeby i czy ich niższe możliwości poznawcze powodują, że nie mają zbyt dużych oczekiwań od siebie, od rówieśników i funkcjonowania w społeczeństwie? ? Czy zależy im na sukcesie i poczuciu sprawstwa?

Oczywiście, jakość ich życia jest najczęściej konsekwencją warunków stworzonych im przez innych ludzi- rodziców, rodzeństwo czy nauczycieli. Ale czy to uprawnia nas dorosłych do decydowania i narzucania sposobów aktywności, organizacji dnia, tego w co się ubiorą w danym dniu, albo co zjedzą na śniadanie?

Oczywiście, że nie i dlatego jeśli tylko ich możliwości intelektualne na to pozwalają, zawsze powinniśmy dawać wybór i przestrzeń do rozwoju na miarę potrzeb i zasobów. Nawet najmniejszy aspekt życia, o którym mogą decydować, współdecydować i planować może znacząco poprawić ich samopoczucie, poczucie własnej wartości, godności, ich jakość życia, a tym samym poczucie sprawstwa.

Co zatem możemy zrobić, aby osoby niepełnosprawne miały szansę na godny rozwój, współdziałanie i bycie potrzebnym?

Nie przejmujmy za nich inicjatywy w każdym obszarze ich funkcjonowania, nawet jeśli zrobią coś wolniej niż my, mniej dokładnie, to robią to sami, co z` pewnością przełoży się na wzrost ich poczucia wartości, bycia dla kogoś ważnym i komuś potrzebnym.
Nagradzajmy nawet za najmniejszy sukces(słownie, gestem, postawą ciała, uśmiechem....).
Doceniajmy każdą inicjatywę, zaangażowanie i wysiłek włożony w wykonywane zadanie.
Pomagajmy w rozpoznawaniu mocnych stron i predyspozycji, które można wykorzystać do aktywizacji.
Stwarzajmy możliwości i przestrzeń do inicjatywności i aktywności tych osób.
Prowokujmy sytuacje do aktywizacji osób z niepełnosprawnościami.
Przydzielajmy obowiązki domowe, z którymi sobie poradzą, a tym samym osiągną poczucie przynależności do rodziny.
Za zgodą osoby z niepełnosprawnościami możemy przygotować proste instrukcje, plany aktywności, szablony, czy zestaw wskazówek, które będą pomoce w wykonywaniu np. obowiązków domowych.
Zacznijmy od najprostszych aktywności, które są im znane i z którymi nie będą mieli problemu, a tym samym nie zniechęcą do działania.
Dostosowujmy aktywności mimo niższych kompetencji i niższego potencjału, do wieku osoby niepełnosprawnej intelektualnie, tak by nie infantylizować jeszcze mocniej ich funkcjonowania.
Pozwólmy na kontakty z rówieśnikami, z rodziną, pozwalając chociażby na zapraszanie znajomych na ważne w ich życiu wydarzenia, takie jak urodziny czy imieniny.
Pozwalajmy na udział tych osób w różnych inicjatywach i wydarzeniach lokalnych, chociaż jak wiemy niestety świadomość w zakresie potrzeb tych osób w społeczeństwie jest niska, ale naszym zadaniem jest ich uświadamianie.
Pozwólmy na aktywizację zawodową mimo wielu dysfunkcji i trudności w funkcjonowaniu. W aktywizacji tych osób nie chodzi o same pieniądze i możliwość zarabiania, ale często o samą możliwość wyjścia z domu i świadomość, że są komuś potrzebni. To wpływa znacząco na postawy życiowe, emocje, zdrowie psychiczne i funkcjonowanie społeczne osób z niepełnosprawnościami.
Twórzmy przestrzenie do rozwoju zainteresowań i pasji. Takie osoby mają swoje mocne strony, które umiejętnie rozpoznane i rozwijane mogą stać się nie tylko źródłem dochodów, ale przede wszystkim pozytywnym nastawieniem do życia i przełożyć się na zdrowie psychiczne.

Pamiętajmy, że kontakty z innymi ludźmi są głównym powodem satysfakcji życiowej albo jej braku niezależnie od poziomu intelektualnego człowieka. Brak aktywizacji, brak pracy nad mocnymi stronami i nie włączanie takich osób do grupy rówieśniczej może skutkować stygmatyzacją, czasami zachowaniami agresywnymi ze strony innych i samych osób z niepełnosprawnościami, a w konsekwencji odrzuceniem, które może mieć fatalne skutki dla funkcjonowania psychicznego i emocjonalnego takich osób.

Odrzucenie jest konsekwencją wzajemnej oceny dokonywanej przez członków grupy.

Jak zatem aktywizować i wzmacniać poczucie własnej wartości od najmłodszych lat, kiedy dzieci są w szkole i kształtują swoją tożsamość i poczucie własnej wartości?

- angażujmy w projekty szkolne,

- rozwijajmy talenty i zainteresowania,

- rozwijajmy kreatywność uczniów,

- uczmy zaradności w obszarze gospodarstwa domowego,

- poprzez TUS pokazujmy aktywne sposoby spędzania czasu wolnego,

- włączajmy w różne inicjatywy szkolne i lokalne,

- pomagajmy w zatrudnieniu w zakładach wspierających osoby z niepełnosprawnościami,

- pokazujmy sposoby na bycie potrzebnym i ważnym poprzez przygotowywanie wytworów użytecznych takich jak np. stroiki i ozdoby okolicznościowe.

Uwielbiam w roku szkolnym takie momenty i czas, kiedy możemy wytarzać przeróżne ozdoby świąteczne i okolicznościowe, piec ciasta i przygotowywać potrawy, które później sprzedajemy na kiermaszach, czy w szkolnych kawiarenkach, które organizujemy.

Uczniowie z niepełnosprawnościami mają takie same potrzeby jak ich rówieśnicy. Potrzebują uwagi, wsparcia, poczucia sukcesu.

Przykłady takich kawiarenek i aktywizacji osób niepełnosprawnych TUTAJ

W okresie Bożego Narodzenia, ale także Wielkanocy pracujemy nad świątecznymi ozdobami, które można podarować najbliższym jako prezent, wzmacniając poczucie własnej wartości i bycia dla kogoś ważnym. Można też te wytwory sprzedaż pozyskując przy tym pieniądze, które dadzą poczucie sprawstwa.

Przykłady tegorocznych aktywności:

Przykłady prac uczniów, które wykonali w zeszłym roku.

Opracowałyśmy pakiet 24 kart pracy do wykorzystania podczas zajęć z wychowawcą oraz podczas zajęć rewalidacyjnych i w ramach zajęć rozwijających kompetencje emocjonalno- społeczne.

Pakiet kart zamówisz TUTAJ