Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami – co możemy zrobić, aby budować bardziej inkluzywne społeczeństwo?
3 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. To szczególna okazja, by zastanowić się, jak możemy wspierać osoby z różnymi niepełnosprawnościami, budować świat bardziej przyjazny dla każdego i walczyć z wykluczeniem. Nasze codzienne działania mają znaczenie! Oto kilka wskazówek, które pomogą nam wspólnie tworzyć społeczeństwo oparte na wzajemnym szacunku i zrozumieniu.
1. Ucz się i edukuj innych
Niepełnosprawność ma wiele twarzy – może być widoczna, jak w przypadku osób poruszających się na wózku, lub niewidoczna, jak w przypadku osób z autyzmem czy chorobami przewlekłymi. Zdobądź wiedzę na temat różnorodnych potrzeb i wyzwań, a następnie dziel się tą wiedzą z innymi. Edukacja zmniejsza uprzedzenia i stereotypy.
2. Twórz przestrzenie dostępne dla każdego
Na poziomie lokalnym i krajowym ważne jest, by przestrzenie publiczne, usługi i technologie były dostępne dla wszystkich. Pamiętaj o takich rozwiązaniach jak:
- podjazdy dla wózków,
- oznaczenia dla osób niewidomych,
- tłumaczenia na język migowy podczas wydarzeń,
- napisy w materiałach audiowizualnych,
- dostosowane toalety i parkingi.
W codziennym życiu możesz wspierać osoby z niepełnosprawnościami, zgłaszając niedostosowane miejsca lub oferując pomoc w dotarciu do takich przestrzeni.
3. Zacznij od siebie – bądź uprzejmy i otwarty
Czasem nie zdajemy sobie sprawy, że nasza obojętność lub brak zrozumienia może kogoś zranić. Zwracaj uwagę na potrzeby innych osób i oferuj pomoc, ale rób to z szacunkiem, pytając, czego dana osoba naprawdę potrzebuje. Unikaj podejmowania decyzji za nią.
Wspieraj także rodziców dzieci z niepełnosprawnościami.
O współpracy i wsparciu rodziców i rodzin z niepełnosprawnościami przeczytasz TUTAJ
4. Walcz z dyskryminacją
Nie bój się reagować, gdy widzisz, że ktoś jest traktowany niesprawiedliwie z powodu swojej niepełnosprawności. Twoje wsparcie – choćby wyrażone w słowach – może dać odwagę osobie z niepełnosprawnością i pokazać innym, że takie zachowania nie są akceptowalne.
5. Angażuj osoby z niepełnosprawnościami w życie społeczne
Osoby z niepełnosprawnościami chcą być aktywnymi członkami społeczeństwa. Zachęcaj do uczestnictwa w lokalnych wydarzeniach, warsztatach czy projektach społecznych. Warto też wspierać ich zatrudnienie – otwartość na różnorodność w miejscu pracy buduje bardziej zintegrowane społeczeństwo.
6. Rozmawiaj o potrzebach, nie bój się pytać
Jeśli masz wątpliwości, jak pomóc, zapytaj. Każda osoba z niepełnosprawnością jest inna i ma swoje unikalne potrzeby. Ważne, aby rozmawiać z szacunkiem i traktować takie pytania jako formę zainteresowania, a nie ciekawości.
7. Popieraj inicjatywy na rzecz osób z niepełnosprawnościami
Wspieraj organizacje i fundacje, które pomagają osobom z niepełnosprawnościami. Możesz to zrobić przez:
- wolontariat,
- udział w wydarzeniach charytatywnych,
- promocję ich działań w mediach społecznościowych.
8. Ułatwiaj codzienność przez małe gesty
Proste gesty, takie jak ustąpienie miejsca, podanie przedmiotu, czy wskazanie drogi, mogą znacząco wpłynąć na komfort osoby z niepełnosprawnością. Pamiętaj jednak, aby zawsze pytać, zanim zdecydujesz się pomóc.
9. Pamiętaj o sile komunikatów na przykład z opiekunami i rodzicami dzieci z niepełnosprawnościami
Czasami problem nie leży w tym, co mówimy do rodziców i odwrotnie rodzice do nauczycieli, ale jak to mówimy. Sposób komunikacji może zbudować most porozumienia albo wzmocnić mur niezrozumienia. Dlatego tak ważne jest, aby nasze słowa były spokojne, empatyczne i formułowane w sposób, który nie rani, a zachęca do współpracy.
O sile komunikatów przeczytasz TUTAJ
10. Język inkluzji
Jednym z bardzo ważnych obszarów kształtowania świadomości na temat inkluzji, włączania i właściwej komunikacji jest język, który łączy, nie wyklucza, nie etykietuje i nie sprawia, że czujemy się gorsi, a nasze poczucie wartości jest niższe. Dzięki językowi można dostrzegać różnorodność i włączać każdą osobę w komunikację. To język szacunku i często także pokory wobec życia.
Język kształtuje naszą rzeczywistość. To w jaki sposób patrzymy na świat i otaczających nas ludzi zależy od słów, jakimi się posługujemy. Słowa potrafią sprawić radość, pocieszyć, zachwycić, ale również obrazić lub skrzywdzić. Nie zawsze są to celowe działania. Czasami w sposób nieświadomy używamy pewnych sformułowań, gdyż jesteśmy do nich przyzwyczajeni i nie dostrzegamy w ich stosowaniu niczego niestosownego. Tkwią w nas tak głęboko, iż nie zwracamy już na nie uwagi, choć często bywają dyskryminujące lub poniżające. Stąd też powinniśmy dbać o to, aby język, którym się posługujemy był w jak najwyższym stopniu inkluzywny.
O języku inkluzji przeczytasz TUTAJ
Gdy mówimy bądź piszemy o osobach z niepełnosprawnościami, zwracajmy się właśnie w ten sposób – osoby z niepełnosprawnościami (osoba z niepełnosprawnością ruchową, osoba z niepełnosprawnością intelektualną) zamiast osoby niepełnosprawne. Ważne jest, aby podkreślać indywidualność, a nie stan fizyczny.
Przykłady języka inkluzywnego w kontekście osób z niepełnosprawnościami:
Zamiast niewidomi – osoby z niedowidzeniem, albo niepełnosprawnością wzorokową;
Zamiast dyslektyk- osoba z dysleksją;
Zamiast niesłyszący- osoby z dysfunkcją słuchu;
zamiast cierpieć na – osoba z … (np. osoba z epilepsją);
zamiast autystyk – osoba ze spektrum autyzmu;
zamiast osoba psychicznie chora – osoba z doświadczeniem choroby psychicznej, osoba z doświadczeniem zaburzeń zdrowia psychicznego, osoba po doświadczeniu kryzysu psychicznego;
zamiast osoba skazana na wózek inwalidzki – osoba korzystająca z wózka;
uchodźca- osoba z doświadczeniem uchodźctwa.
Bardzo często w przestrzeni publicznej, w środkach komunikacji publicznej spotykamy się z osobami z niepełnosprawnościami. Nie zawsze wiemy w jaki sposób zachować się w ich obecności.
Bardzo często zastanawiamy się, jak zareagować na widok osoby niewidomej na ulicy, czy można pomagać osobie na wózku, jak pomóc komuś, kto nie radzi sobie z poruszaniem się koleją czy też komunikacją miejską.
Mamy bariery w głowach, nie mamy wiedzy na temat tego, jak się zachować. Fundacja Integracja we współpracy z przewoźnikami kolei chce pokazać, że osoby z niepełnosprawnością nie są przybyszami z innej planety i nie funkcjonują jakoś specjalnie inaczej.
Efektem współpracy jest poradnik „Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością”. Broszura jest zbiorem ilustracji, które przedstawiają m.in. sceny z życia codziennego osób z różnymi niepełnosprawnościami w czasie podróży pociągiem. W poradniku zawarte są wskazówki i porady dotyczące mile widzianych zachowań w kontakcie z niewidomymi pasażerami czy osobami poruszającymi się na wózku inwalidzkim.
Broszura dostępna jest bezpłatnie na stronie fundacji i każdy może z niej skorzystać pobierając na swój komputer. Publikacja dostępna jest pod linkiem: https://www.intercity.pl/pl/skp/ oraz w Centrach Obsługi Klienta w całym kraju.
Ulotkę pobierzesz także TUTAJ
Pamiętajmy, że język inkluzywny to także na przykład inkluzywny komunikat to komunikat zrozumiały dla osób, do których jest kierowany. To, że przekażemy jakąś informację, nie oznacza automatycznie, że zostanie ona zrozumiana.
Im bardziej zrozumiały tekst, tym bardziej dostępny i włączający, czyli inkluzywny. Im bardziej niezrozumiały, tym bardziej niedostępny i wykluczający.
To, co może nam pomóc w przygotowaniu zrozumiałego komunikatu, to zastosowanie standardów prostego języka albo tekstu łatwego do czytania i rozumienia (ETR).
Prosty język i ETR to nie to samo. Często – błędnie – utożsamia się je ze sobą. Zarówno prosty język, jak i ETR ułatwiają rozumienie treści. Różnią się jednak grupami odbiorców_czyń oraz zasadami tworzenia i używania.
Prosty język
To styl komunikacyjny, który ułatwia dostęp do informacji, ich zrozumienie i działanie na ich podstawie. Ma swoje odpowiedniki w innych językach, np. w angielskim to „plain language”.
Teksty w prostym języku są kierowane do szerokiego grona odbiorców_czyń, czyli osób przeciętnych w sensie statystycznym.
Stosowanie prostego języka jest szczególnie ważne w komunikatach, instrukcjach, pismach urzędowych i regulaminach. Powoli zmienia się praktyka, zgodnie z którą urzędowe pismo czy umowa muszą być skomplikowane i trudne w odbiorze. Nadrzędnym celem coraz większej liczby instytucji staje się to, żeby treść była przede wszystkim zrozumiała.
Prosty język opiera się na regułach, znanych powszechnie, ale ułożonych w pewien standard. Nie ma żadnego „certyfikatu” prostego języka ani instytucji, która ustalałaby odgórnie, jak go stosować. Są jednak zasady, które pomagają tworzyć teksty w prostym języku. To niektóre z nich:
1. Strukturyzuj tekst: wprowadź akapity i nagłówki.
2. Stosuj proste zdania: jedna myśl – jedno zdanie.
3. Używaj wyrazów powszechnie zrozumiałych.
4. Jeśli musisz zastosować trudny termin, wyjaśnij jego znaczenie.
5. Unikaj strony biernej („zostało przygotowane”) i imiesłowów („przygotowując”).
6. Zwracaj się bezpośrednio do odbiorcy_czyni.
7. Unikaj tonu podniosłego, „z góry”11
Są to ogólne zasady. Do poszczególnych tekstów, np. decyzji administracyjnych, można wprowadzać dodatkowe reguły, które zwiększą ich zrozumiałość. Możesz sprawdzić poziom złożoności swojego tekstu, na przykład na https://jasnopis.pl/ albo https://logios.dev/.
Tekst ETR to tekst przygotowany w bardzo uproszczonej formie, z ilustracjami. „ETR” to skrót od angielskiego sformułowania „easy to read”. W języku polskim używamy określenia „tekst łatwy do czytania i rozumienia”, natomiast sam skrót nie ma polskiego odpowiednika.
ETR tworzy się na podstawie ściśle określonych zasad, które opracowała organizacja Inclusion Europe. Możemy określać tekst jako ETR tylko po spełnieniu tych zasad. Teksty ETR są bardzo włączającą formą komunikacji i narzędziem przeciwdziałania wykluczeniu. Tworzy się je głównie z myślą o osobach:
• z niepełnosprawnością intelektualną,
• w spektrum autyzmu,
• które mają trudności z rozumieniem tekstu, np. z powodu choroby,
• starszych,
• dla których język polski nie jest pierwszym językiem, w tym osobach Głuchych.
Z uwagi na prostą, przystępną formę teksty ETR sprawdzą się w komunikacji właściwie
z każdą osobą i grupą, dla której ważne jest szybkie uzyskanie zrozumiałej informacji.
Podsumowanie
Świat przyjazny osobom z niepełnosprawnościami to świat lepszy dla nas wszystkich. Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami przypomina, że wszyscy jesteśmy równi i każdy zasługuje na szacunek oraz równe szanse. Niech ten dzień stanie się inspiracją do zmian w codziennym życiu – małe kroki w kierunku otwartości i empatii mogą przynieść wielkie efekty.
- programu zajęć,
- przykładowych wpisów do dziennika,
- przykładowych ćwiczeń,
- oceny efektywności,
- gotowych zadań.
 |  |  |
| Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
- programu zajęć,
- przykładowych wpisów do dziennika,
- przykładowych ćwiczeń,
- oceny efektywności,
- gotowych zadań.
 |  |  |
| Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
 |  |  |
| Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
 |  |
| Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
 |  |
| Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
 |  |
.jpg)
.png)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz