Specjalni

U dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą występować różne deficyty w różnych obszarach rozwojowych, w tym także w zakresie funkcji poznawczych, czyli umiejętności poznawczych związanych z przetwarzaniem informacji, myśleniem, zapamiętywaniem, rozumieniem i podejmowaniem decyzji.

Do najczęstszych trudności i zaburzonych funkcjo można zaliczyć:

Pamięć: Dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z zapamiętywaniem informacji, zarówno krótko- jak i długoterminowej. Mogą mieć problemy z koncentracją i utrzymaniem uwagi, co może wpływać na proces zapamiętywania. Najczęściej u tych uczniów występuję pamięć mechaniczna.

Pamięć mechaniczna to rodzaj pamięci, który charakteryzuje się zapamiętywaniem informacji bez konieczności ich głębszego przetwarzania czy zrozumienia. Informacje są przechowywane w tej pamięci w sposób mechaniczny, bez większego znaczenia czy powiązań z innymi informacjami.

Przykłady pamięci mechanicznej to np. zapamiętywanie numerów telefonów, dat, tabliczki mnożenia, dni tygodnia czy innych konkretnych informacji bez zrozumienia ich kontekstu czy znaczenia. Pamięć mechaniczna często opiera się na powtarzaniu informacji, co pozwala na ich utrwalenie w krótkotrwałej pamięci, ale bez wybiórczego zastosowania tych informacji w danej sytuacji, zgodnie z kontekstem czy pytaniem. Pamięć mechaniczna jest ważna w codziennym funkcjonowaniu, umożliwiając przechowywanie prostych, konkretnej informacji, które można szybko wykorzystać w określonych sytuacjach. Jednakże nie jest głęboko przetwarzana ani trwale zapamiętana, co oznacza, że może łatwo zostać zapomniana po krótkim czasie, jeśli nie jest regularnie odświeżana.

Uwaga i skupienie: Uczniowie z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z koncentracją uwagi na zadaniach, zwłaszcza gdy są one długotrwałe lub wymagają skomplikowanych operacji myślowych. Mogą łatwo rozpraszać się i mieć problem z utrzymaniem skupienia. Potrzebują w związku z tym częstej zmienności aktywności, zróżnicowanych zadań opartych o wizualizację i konkrety, ale także mniejszej ilości zadań.

Myślenie abstrakcyjne: Dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć ograniczone zdolności do myślenia abstrakcyjnego, czyli rozumienia pojęć i zjawisk niekonkretnych lub nieobecnych w rzeczywistości. Mogą mieć trudności z rozumieniem metafor, analogii czy złożonych koncepcji. Dlatego wprowadzając nowe słownictwo, opisując sytuacje, które wymagają wyobrażeń i przetwarzania informacji należy wizualizować te treści lub zapewnić możliwość doświadczania i praktycznego działania.

Rozwiązywanie problemów: Uczniowie z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z rozwiązywaniem problemów, zwłaszcza tych wymagających abstrakcyjnego myślenia, planowania krok po kroku czy przewidywania konsekwencji swoich działań. Ważnym aspektem pracy z tymi dziećmi będą krótkie instrukcje, czeklisty, podpowiedzi, schematy, szablony i plany aktywności.

Mowa: Bardzo często występuje opóźniony rozwój mowy, zaburzenia artykulacji, zazwyczaj pojedyncze wady wymowy (np. reranie, seplenienie), upraszczanie grup spółgłoskowych, niewłaściwa wymowa ą ę, elizje głosek, uboższy zasób słownika szczególnie o pojęcia nadrzędne (kategoryzujące zjawiska), abstrakcyjne (np. nazwy uczuć, wartości), określające stosunki czasowo-przestrzenne, błędy konstrukcyjne, składniowe i fleksyjne. Występują agramatyzmy i błędy językowe. Ponadto dzieci te charakteryzuje niski poziom opanowania sprawności narracyjnych w zakresie opisywania i opowiadania.

Komunikacja: Funkcja poznawcza związana z komunikacją może być utrudniona u dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną. Mogą mieć trudności z wyrażaniem swoich myśli i uczuć, rozumieniem języka mówionego i pisanego oraz nawiązywaniem relacji społecznych. Dzieci te mają ograniczony zasób słownictwa, co utrudnia rozumienie mowy i komunikatów innych osób, czyli z interpretacją przekazywanych informacji słownych. Mogą mieć problem z rozumieniem złożonych zdań, poleceń czy pytań.

Komunikacja niewerbalna: Trudności mogą również występować w komunikacji niewerbalnej, czyli za pomocą gestów, mimiki twarzy, postawy ciała i innych środków wyrazu. Dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć problem z interpretacją i używaniem gestów, co może wpływać na skuteczność komunikacji niewerbalnej. Bardzo często niezbędne będzie w tym przypadku zastosowanie komunikacji alternatywnej lub wspomagającej.

Polecamy w tym obszarze blog naszej koleżanki- Pauliny Rutkowskiej: Rozumiemy się bez słów.

Spostrzeganie wzrokowe: Dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z prawidłowym spostrzeganiem i interpretacją informacji wzrokowych, co może wpływać na ich zdolność do przyswajania wiedzy wizualnej i radzenia sobie z zadaniami związanymi z percepcją wzrokową.

Koordynacja ruchowa: Dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z koordynacją ruchową, czyli zdolnością do wykonywania skomplikowanych ruchów zgranych ze sobą. Mogą mieć problemy z utrzymaniem równowagi, precyzją ruchów czy płynnością w wykonywaniu gestów.

Siła mięśniowa: Mogą również występować problemy z siłą mięśniową, co może wpływać na wykonywanie pewnych czynności, takich jak podnoszenie przedmiotów, utrzymywanie pozycji ciała czy wykonywanie długotrwałych działań fizycznych.

Precyzja ruchów: Dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z precyzją ruchów małych, takich jak pisanie, rysowanie, manipulacja drobnymi przedmiotami czy wykonywanie skomplikowanych czynności manualnych, czyli istotne zaburzania w zakresie rozwoju motoryki małej.

Koordynacja oko-ręka: Trudności z koordynacją oko-ręka mogą również występować, co może wpływać na zdolność do wykonywania zadań wymagających współpracy między ręką a wzrokiem, np. rysowanie zgodnie z widzianym obrazem, odwzorowywanie, pisanie, układanie puzzli itd.

Regulacja emocji: Dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z regulacją emocji, czyli kontrolowaniem swoich reakcji emocjonalnych i dostosowywaniem ich do sytuacji. Mogą mieć problemy z radzeniem sobie ze stresem, frustracją czy złością. Mogą również mieć trudności z zrozumieniem i wyrażaniem swoich emocji w sposób adekwatny do sytuacji. Mogą mieć ograniczoną zdolność do identyfikacji i nazewnictwa emocji oraz rozumienia emocji innych osób.

O rozwijaniu umiejętności emocjonalno- społecznych przeczytasz TUTAJ

W pracy z dziećmi z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną ważne jest dostosowanie programu nauczania oraz stosowanie odpowiednich metod i strategii, które wspierają rozwój ich funkcji poznawczych. Wsparcie emocjonalne, motywacyjne oraz indywidualizowane podejście do nauczania są kluczowe dla sukcesu dzieci z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną.

Dla każdego ucznia zespół opracowuje się WOPFU, czyli Wielospecjalistyczna Ocena Poziomu Funkcjonowania Ucznia, o szczegółach przeczytasz TUTAJ oraz IPET - Indywidualny Program Edukacyjno Terapeutyczny, o tym jak go opracować przeczytasz TUTAJ

Przykłady IPET i WOPFU znajdziesz w teczce do pracy z uczniami z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną lub jako osobne pliki TUTAJ i TUTAJ

Edukacja uczniów z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną:

- wybór szkoły należy do rodziców, mogą uczyć się również w szkołach ogólnodostępnych

- uczniów tych obowiązuje inna podstawa programowa

- obowiązują inne przedmioty nauczania

- ocenianie uczniów odbywa się w sposób opisowy

- dokumentację dla uczniów opracowuje zespół

- dla uczniów z umiarkowaną n.i organizuje się zajęcia rewalidacyjne, ale także z PPP

- uczniowie mogą uczęszczać do szkoły podstawowej do 20 roku życia, a do ponadpodstawowej do 24 roku

O zajęciach rewalidacyjnych przeczytasz TUTAJ

Wskazówki do pracy z uczniami z umiarkowaną n.i.

Indywidualizuj nauczanie: Dostosuj swoje podejście i materiały do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia. Zrozumienie jego poziomu umiejętności i dostosowanie programu nauczania może pomóc mu w osiągnięciu sukcesu.
Wizualizuj wsparcie: Używaj obrazków, symboli, schematów, plakatów i innych narzędzi wizualnych, aby pomóc uczniowi zrozumieć informacje i wykonywać zadania.
Stosuj proste językowe komunikaty: Stosuj proste i zrozumiałe językowe komunikaty. Unikaj skomplikowanych zdań i niepotrzebnych szczegółów, aby ułatwić zrozumienie.Stosuj zasadę od ogółu do szczegółu.
Powtarzanie i utrwalanie: Regularne powtarzanie informacji i umożliwienie uczniowi praktyki może poprawić jego zdolności zapamiętywania i zrozumienia.
Stosuj zróżnicowane metody nauczania: Wykorzystuj różnorodne metody nauczania, takie jak nauka poprzez działanie, gry dydaktyczne, interaktywne ćwiczenia, aby angażować ucznia i uatrakcyjniać naukę.
Wdrażaj pozytywne wzmocnienia: Stosuj pozytywne wzmocnienia, takie jak pochwały, nagrody, uśmiechy, aby motywować ucznia i budować jego pewność siebie.
Wsparcie emocjonalne: Bądź empatyczny i cierpliwy wobec ucznia. Wsparcie emocjonalne może pomóc mu poczuć się zrozumianym i akceptowanym.
Współpracuj z innymi specjalistami: Współpracuj z psychologiem, pedagogiem specjalnym, terapeutą zajęciowym i innymi specjalistami, aby zapewnić kompleksowe wsparcie dla ucznia.
Dziel zadania na mniejsze etapy: Rozbij zadania na mniejsze kroki lub etapy, aby ułatwić uczniowi zrozumienie i wykonywanie zadań. Możesz wykorzystać karty zadaniowe z zaznaczonymi etapami lub krokami do wykonania.
Używanie konkretnych przykładów: Wyjaśniając nowe koncepcje lub zadania, używaj konkretnych przykładów i sytuacji życiowych, które są bliskie uczniowi. Pomaga to w lepszym zrozumieniu abstrakcyjnych pojęć.
Wsparcie w organizacji i planowaniu: Pomóż uczniowi w organizowaniu swojego czasu, zadań i materiałów. Możesz używać kalendarzy, planerów, list zadań, aby pomóc mu w planowaniu i realizacji zadań.
Ćwiczenia rozwijające umiejętności poznawcze: Stymuluj rozwój umiejętności poznawczych ucznia poprzez ćwiczenia skupiające się na pamięci, uwadze, logicznym myśleniu, rozwiązywaniu problemów, planowaniu i podejmowaniu decyzji.
Obniż trudność zadań: Dostosowuj do możliwości poznawczych i intelektualnych ucznia materiał edukacyjny, zmniejsz ilość zadań, dostosuj stopień trudności, ale nigdy nie infantylizuj przekazu. Rodzaj materiału musi być spójny z wiekiem fizycznym ucznia.

Pamiętaj, że większość uczniów nie opanuje technik szkolnych takich jak czytanie, pisanie i liczenie.

Dostosowanie procesu nauczania do potrzeb funkcji poznawczych ucznia z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną może pomóc mu w osiągnięciu sukcesu edukacyjnego i rozwinięciu swoich umiejętności.

POLECAMY NASZĄ TECZKĘ Z KOMPLEKSOWYM WSPARCIEM W ZAKRESIE PRACY Z UCZNIAMI Z UMIARKOWANĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

Polecamy także nasze kompleksowe teczki

Polecamy naszą nowość

Pomocne materiały w pracy z uczniami ze SPE

Jeżeli prowadzisz zajęcia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, skorzystaj z kompleksowego wsparcia w postaci:

programu zajęć,
przykładowych wpisów do dziennika,
przykładowych ćwiczeń,
oceny efektywności,
gotowych zadań.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

Jeżeli prowadzisz zajęcia rewalidacyjne skorzystaj z kompleksowego wsparcia w postaci:

programu zajęć,
przykładowych wpisów do dziennika,
przykładowych ćwiczeń,
oceny efektywności,
gotowych zadań.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

W ofercie mamy również teczki pedagoga specjalnego, zawierające niezbędną dokumentację do edycji oraz wskazówki, materiały i porady.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

Dla nauczycieli współorganizujących kształcenie niezbędna dokumentację wraz z materiałami do pracy zawiera TECZKA NAUCZYCIELA WSPÓŁORGANIZUJĄCE.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

Od wielu lat jesteśmy ekspertkami do spraw awansu zawodowego, swoją praktyczną wiedzę wykorzystałyśmy w publikacjach będących kompleksowym wsparciem dla nauczycieli na ścieżce awansu zawodowego. Zawierają one niezbędne informacje wraz z dokumentacją do edycji.