Specjalni

O edukacji włączającej w ostatnim czasie mówimy coraz częściej i śmielej. To obszar, który jest nie tylko ważny, ale bardzo potrzebny. W tym roku szkolnym jest jednym z kierunków polityki oświatowej państwa. Niestety nadal nierozumiany i co najgorsze pomijany. Jaka jest tego przyczyna?

Niestety nadal nie jesteśmy przygotowani i gotowi na efektywną edukację włączającą. Brakuje odpowiedniej infrastruktury, sprzętu i doposażonych we właściwy sprzęt i pomoce dydaktyczne szkół, a ponadto wykwalifikowanej kadry i świadomości społecznej na temat potrzeb uczniów ze SPE, w tym uchodźców m.in. z Ukrainy.

Jaki jest cel edukacji włączającej?

Włączenie to proces, który pomaga pokonywać bariery ograniczające obecność, uczestnictwo i osiągnięcia uczniów.

Edukacja włączająca to systemowe, wielowymiarowe i wielokierunkowe podejście do edukacji nastawione na dostosowanie wymagań edukacyjnych, warunków nauki i organizacji kształcenia do potrzeb i możliwości każdego ucznia, jako pełnoprawnego uczestnika procesu kształcenia.

Celem nowego modelu edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) – w tym z niepełnosprawnościami – jest wypracowanie i wprowadzenie w obrębie praktyki szkolnej zasad tworzenia warunków sprzyjających przygotowaniu tych uczniów do samodzielności w dorosłym życiu oraz rzeczywistemu włączaniu ich w życie społeczne.

Zasady te oparte są na solidarności społecznej oraz na założeniach przyjętych w ratyfikowanych przez Polskę dokumentach promujących politykę rozwijania społeczeństwa włączającego – w szczególności w Konwencji o Prawach Dziecka oraz Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych.

Pamiętajmy, że szkoła ma obowiązek zapewnić wszystkim uczniom:

wszechstronne wsparcie w procesie kształcenia i wychowania,
dostosowane do ich indywidualnych potrzeb – zarówno tych, które wynikają z barier i utrudnień w rozwoju oraz nauce, jak i tych, które powstają w związku z ujawnionymi stopniowo predyspozycjami i kreatywnością,
ale również takich, które mają charakter zdolności i talentów wybitnych lub wyjątkowych i niepowtarzalnych.

Jakie są założenia edukacji włączającej?

Podstawą edukacji włączającej należy uczynić założenie, że:

żadne dziecko nie może zostać odizolowane od swojego naturalnego środowiska,
uczeń powinien uczestniczyć w bogactwie relacji,
emocji,
komunikowania się,
przyswajania wartości,
naśladowania wzorcowych zachowań
w przestrzeni wspierającej rozwijanie podstawowych umiejętności, ale także pasji i zainteresowań.

Kto zatem jest, a na pewno powinien być wsparciem dla uczniów w edukacji włączającej?

nauczyciel współorganizujący,
ewentualny asystent, "nauczyciel cień", opiekun osoby niepełnosprawnej, pomoc nauczyciela,
pedagog specjalny,
nauczyciel,
wychowawca,
rodzice,
uczeń/ koleżanka, kolega, rówieśnicy.

Niezwykle ważne jest umiejętne włączenie ucznia z niepełnosprawnością w życie szkoły oraz odpowiednie przygotowanie grupy rówieśniczej do współpracy z nim.

Czego potrzebują uczniowie ze SPE?

poczucia bezpieczeństwa,
wsparcia,
dostosowań wymagań edukacyjnych,
akceptacji,
pomocy w odnalezieniu się w nowym, być może skomplikowanym dla niego, środowisku obfitującym w zmienne sytuacje, takie jak: dzwonki oznaczające początek czy koniec lekcji lub zakończenie zajęć, zmiana sal lekcyjnych czy nauczycieli,
dostosowanych pomocy dydaktycznych,
zdiagnozowania ich mocnych stron i trudności,
spersonalizowanego sprzętu,
pomocy w komunikacji,
pomocy w rozwijaniu pasji i zainteresowań,
i to co najważniejsze NASZEGO LUDZKIEGO ZROZUMIENIA.

Jak możemy pomóc i zapewnić zaspokoić podstawowe potrzeby uczniów ze SPE?

pomóc w poruszaniu się po szkole,
pomóc w realizacji potrzeb fizjologicznych,
pomóc w przemieszczaniu się między klasami,
wspierać podczas zajęć,
dostosować warunki organizacji nauczania,
stworzyć warunki do bycia sprawcą,
wspierać w komunikacji i tłumaczeniu trudnych, obcojęzycznych zwrotów,
wsłuchać się w potrzeby,
czasami zwyczajnie odpuścić pewne rzeczy,
zapewnić dodatkowe zajęcia w ramach PPP oraz zajęcia rewalidacyjne.

Nie zapominajmy, że bardzo ważną rolę w procesie edukacji włączającej odgrywają pełnosprawni uczniowie, którym musimy zapewnić jak najlepsze warunki do rozwoju, ale także pomóc odnaleźć się w tych nowych i wcale nie łatwych warunkach.

Naszym zdaniem- nauczycieli i rodziców jest przygotowanie tych uczniów na spotkanie i współdziałanie z rówieśnikami, którzy wymagają większej atencji, pomocy, zainteresowania, uwagi i uważności.

Nie wszystkie dzieci są na to gotowe i potrafią od razu odnaleźć się w tej sytuacji, przecież są tylko dziećmi i mają do tego prawo.

Niektóre z nich mają obawy przed nowym wyzwaniem, nie są pewne swoich kompetencji i tego, czy sobie poradzą, a inne bez problemu odnajdą się w nowej sytuacji. Bądźmy uważnymi obserwatorami tego procesu i w razie potrzeby reagujmy, nie oceniajmy, nie krytykujmy, bądźmy dla nich wsparciem. Włączanie to proces, wszyscy się tego uczymy!

Pamiętajmy jednak, że edukacja włączająca to poszukiwanie różnych form wspierania – adekwatnych do potrzeb – nie zaś wyręczanie.

Istotną rolę w procesie integracji uczniów i włączania w procesie edukacyjnym pełnią specjaliści i nauczyciele. Nauczyciel współorganizujący proces kształcenia, ale także pedagodzy specjalni mają dużą przestrzeń do współpracy, współdziałania i kreowania przestrzeni inkluzyjnej w szkole i przedszkolu.

Jakie w związku z edukacją włączającą mogą być ich zadania?

Praca w zespole ds. dokumentacji IPET, WOPFU, przygotowanie tej dokumentacji.
Opracowanie dostosowań w zakresie wymagań edukacyjnych.
Pobudzanie aktywności niepełnosprawnego ucznia, włączanie w działania szkoły.
Pomoc w dostosowaniu zajęć w ramach PPP.
Zajęcia rewalidacyjne.
Pomoc w planowaniu dnia podopiecznego.
Włączanie osób niepełnosprawnych w działania szkoły.
Diagnozowanie warunków życia ucznia i podejmowanie działań zmierzających do usuwania barier i ograniczeń.
Diagnozowanie potrzeb i możliwości ucznia.
Wspieranie ucznia w nawiązywaniu relacji społecznych.
Pomoc w organizowaniu udziału ucznia w wydarzeniach kulturalnych, rekreacji i integracji ze środowiskiem.
Rozpoznawanie i pomoc w rozwijaniu zainteresowań ucznia.
Współpraca ze środowiskiem rodzinnym ucznia.
Pomoc we współpracy z instytucjami.
Wsparcie rodziców: współpraca w zespole. Porady, warsztaty, konsultacje.

Plakat pobierz TUTAJ

Istotnym elementem edukacji włączającej jest dostosowanie do wymagań edukacyjnych.

O dostosowanych wymaganiach przeczytasz TUTAJ

O ocenianiu uczniów ze SPE przeczytasz TUTAJ

Polecamy szkolenia w ramach realizacji polityki oświatowej państwa

POLECAMY NASZĄ TECZKĘ Z KOMPLEKSOWYM WSPARCIEM W ZAKRESIE PRACY Z UCZNIAMI Z UMIARKOWANĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

Polecamy także nasze kompleksowe teczki

Polecamy naszą nowość

Pomocne materiały w pracy z uczniami ze SPE

Jeżeli prowadzisz zajęcia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, skorzystaj z kompleksowego wsparcia w postaci:

programu zajęć,
przykładowych wpisów do dziennika,
przykładowych ćwiczeń,
oceny efektywności,
gotowych zadań.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

Jeżeli prowadzisz zajęcia rewalidacyjne skorzystaj z kompleksowego wsparcia w postaci:

programu zajęć,
przykładowych wpisów do dziennika,
przykładowych ćwiczeń,
oceny efektywności,
gotowych zadań.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

W ofercie mamy również teczki pedagoga specjalnego, zawierające niezbędną dokumentację do edycji oraz wskazówki, materiały i porady.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

Dla nauczycieli współorganizujących kształcenie niezbędna dokumentację wraz z materiałami do pracy zawiera TECZKA NAUCZYCIELA WSPÓŁORGANIZUJĄCE.


Szczegóły TUTAJ	Szczegóły TUTAJ

Od wielu lat jesteśmy ekspertkami do spraw awansu zawodowego, swoją praktyczną wiedzę wykorzystałyśmy w publikacjach będących kompleksowym wsparciem dla nauczycieli na ścieżce awansu zawodowego. Zawierają one niezbędne informacje wraz z dokumentacją do edycji.