Autyzm nie jest chorobą – to odmienny sposób doświadczania świata. Dzieci w spektrum autyzmu mogą mieć wyjątkowe zdolności i mocne strony, ale także specyficzne potrzeby, które wymagają empatii i świadomego podejścia. W środowisku szkolnym kluczowe jest nie tylko wypełnianie wymagań edukacyjnych, ale przede wszystkim stworzenie przestrzeni, w której uczeń będzie mógł poczuć się bezpiecznie i odnosić sukcesy na miarę własnych możliwości.
Poniżej znajdziesz kilka ważnych aspektów pracy z uczniem w spektrum autyzmu.
Zrozumienie potrzeb i zachowań
Każde dziecko w spektrum autyzmu jest inne – nie ma jednego zestawu cech ani jednej recepty na skuteczne wsparcie. Niektóre dzieci mogą być bardzo wrażliwe na bodźce (hałas, światło, zapachy), inne potrzebują ruchu i przerw sensorycznych. Trudności z komunikacją czy interakcjami społecznymi nie wynikają ze złej woli – to efekt innego funkcjonowania układu nerwowego.
Dlatego tak ważne jest:
-
uważne obserwowanie dziecka,
-
prowadzenie rozmów z rodzicami i specjalistami (psycholog, pedagog specjalny, terapeuta),
-
unikanie pochopnego oceniania zachowań jako „niegrzecznych” czy „nieodpowiednich”.
Dzięki lepszemu rozumieniu przyczyn trudności nauczyciel może szukać rozwiązań zamiast karać.
Rytuały i rutyna – oparcie w codzienności
Wielu uczniów w spektrum autyzmu potrzebuje przewidywalności. Stały plan dnia, jasne zasady, wizualne rozkłady zajęć – to wszystko daje im poczucie bezpieczeństwa i kontroli.
Warto:
-
codziennie przedstawiać harmonogram lekcji i aktywności,
-
uprzedzać o zmianach wcześniej, np. poprzez krótką rozmowę lub komunikat wizualny,
-
stosować proste i konkretne komunikaty.
Rutyna nie jest ograniczeniem – to rama, która pozwala dziecku czuć się pewniej.
Mocne strony – fundament wsparcia
Często skupiamy się na deficytach, a tymczasem uczniowie w spektrum mają wyjątkowe atuty: pamięć do faktów, wrażliwość estetyczną, kreatywność, precyzję, pasje, którym poświęcają mnóstwo energii i czasu.
Rozpoznanie mocnych stron to szansa na:
-
wzmocnienie poczucia własnej wartości,
-
budowanie motywacji do nauki,
-
pokazanie dziecku (i całej klasie), że różnorodność to siła.
Jeśli uczeń uwielbia pociągi, kosmos czy dinozaury – spróbuj wpleść te tematy w zadania lub projekty. To często klucz do zaangażowania.
Dostosowanie wymagań edukacyjnych w zakresie metod, form i sposobów sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia.
Uczniowie w spektrum mogą potrzebować indywidualnych dostosowań:
-
więcej czasu na wykonanie zadania,
-
możliwości pracy w spokojnym miejscu,
-
materiałów w formie wizualnej (piktogramy, schematy),
-
ograniczenia bodźców w klasie.
Dostosowanie nie oznacza rezygnacji z wymagań edukacyjnych, lecz ich elastyczne dopasowanie tak, by dziecko miało szansę pokazać swoje umiejętności.
Współpraca z zespołem i rodziną
Skuteczna pomoc wymaga współpracy:
-
z rodzicami, którzy najlepiej znają swoje dziecko,
-
ze specjalistami, którzy mogą podpowiedzieć strategie,
-
z innymi nauczycielami – aby działania były spójne.
Dobrze jest też angażować rówieśników, ucząc ich empatii i akceptacji.
Praca z uczniem w spektrum autyzmu to wyzwanie, ale i ogromna szansa – na rozwój kompetencji wychowawczych, na naukę cierpliwości i na doświadczenie autentycznej różnorodności. Najważniejsze jest, by patrzeć na dziecko całościowo: z jego potrzebami, ale też z talentami i potencjałem. Zrozumienie, rutyna, dostosowania i budowanie relacji opartych na szacunku – to fundament wspierającej edukacji.
Poniżej zestawiamy kilka naszych artykułów, które mogą być pomocne w pracy z uczniem w spektrum autyzmu.
- Praca w zróżnicowanej klasie TUTAJ
- Spektrum autyzmu, kolekcja ćwiczeń i zadań TUTAJ
- Jak pracować z uczniem w spektrum autyzmu? TUTAJ
- Rozpoznawanie emocji TUTAJ
- Dzień Świadomości Autyzmu TUTAJ
- Wskazówki do pracy z uczniem w spektrum autyzmu TUTAJ
- Autyzm- filmy i animacje TUTAJ
- Praca z uczniem w spektrum autyzmu TUTAJ
- Sensoryzmy TUTAJ
- Rewalidacja dla uczniów w spektrum autyzmu TUTAJ
- TUA i kompetencje emocjonalno-społeczne TUTAJ
- Karty emocji TUTAJ
- AI w pracy z uczniem w spektrum autyzmu TUTAJ
- Zachowania trudne TUTAJ
- Ocena zachowania ucznia ze SPE TUTAJ
- IPET i WOPFU TUTAJ
Kompleksowe wsparcie dla nauczycieli w kontekście dostosowań wymagań edukacyjnych. Przykłady dostosowań dla uczniów z opinią i orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.
Szkolenie oraz materiały do pracy z uczniem ze spektrum autyzmu znajdziesz TUTAJ
Skorzystaj ze szkolenia Rady Pedagogicznej

Część 1 – organizacja zajęć świetlicowych, plan pracy i sprawozdanie.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie planowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, w sporządzeniu programu tych zajęć, zeszytu obserwacji i doboru ćwiczeń i aktywności oraz wpisu do dziennika zajęć?
Skorzystaj z naszego szkolenia i e-booka, który jest publikacją pdf zawierającą najważniejsze informacje, przykładowy program, zeszyt obserwacji, okresową ocenę funkcjonowania dziecka, przykłady ćwiczeń i wpisów do dziennika.
Publikacja jest kompleksowym wsparciem nauczycieli i zawiera wzory i przykłady zapisów w niezbędnej dokumentacji. Pliki są edycji i gotowe do dostosowania do potrzeb danego nauczyciela. Publikacja zawiera 45 stron, plus zewnętrzne pliki do edycji.
E-BOOK Z MATERIAŁAMI KUPISZ TUTAJ plus szkolenie
Pomocne materiały w pracy z uczniami ze SPE
- programu zajęć,
- przykładowych wpisów do dziennika,
- przykładowych ćwiczeń,
- oceny efektywności,
- gotowych zadań.
![]() | ![]() | ![]() |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
- programu zajęć,
- przykładowych wpisów do dziennika,
- przykładowych ćwiczeń,
- oceny efektywności,
- gotowych zadań.
![]() | ![]() | ![]() |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
![]() | ![]() | ![]() |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
![]() | ![]() |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
![]() | ![]() |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
![]() | ![]() |
Szczegóły TUTAJ | Szczegóły TUTAJ |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz